energieaudit:vrijwillig of verplicht?
Hoe energieaudits bedrijven helpen besparen, voldoen aan wetgeving en slimmer investeren
Stel je voor: je energiefactuur stijgt jaar na jaar en je hebt het gevoel dat er ergens verbruik verloren gaat. Machines draaien langer dan nodig, verlichting blijft branden, en de verwarming of koeling werkt niet altijd efficiënt. Je vermoedt dat er veel te besparen valt, maar waar begin je?
Een energieaudit kan hier het verschil maken. Het brengt je verbruik in kaart, toont je waar de grootste winst zit én geeft richting aan slimme investeringen.
Maar welke soorten energieaudits bestaan er? Wanneer zijn ze verplicht? Hoe verloopt zo’n audit en wat moet je eigenlijk doen na het rapport?
In deze blog zetten we het helder op een rij.
Wat is een energieaudit?
Een energieaudit is een grondige analyse van je energieverbruik en installaties. Het rapport laat zien waar energie verloren gaat, welke maatregelen je kan nemen om te besparen en hoe snel deze investeringen zich terugverdienen. Concreet krijg je een actieplan met prioriteiten waarmee je meteen aan de slag kan.
Hoe verloopt een energieaudit?
Een audit verloopt altijd in verschillende stappen. We starten met een kick-off ter plaatse, waarbij we jouw processen leren kennen. We bekijken de energiestromen, analyseren de energiefacturen en nemen je installaties onder de loep.
Daarna volgt de analysefase. We duiken in je verbruik en zoeken naar verspilling, maar ook naar manieren om geld te besparen, zowel met als zonder investeringen.
Tot slot ontvang je een helder rapport met aanbevelingen. Daarin staan de quick wins, de investeringen die zich snel terugbetalen en de mogelijke subsidies. Alles wordt duidelijk samengevat en in mensentaal gebracht, zodat je meteen weet waar je staat en welke keuzes slim zijn.
Ben ik verplicht zo’n audit uit te voeren of niet?
Dat hangt af van je jaarlijks energieverbruik en of jouw vestiging als KMO of als grote onderneming bekeken wordt. De voorwaarde voor een grote onderneming zijn: een vestiging met meer dan 250 werknemers, of anderzijds een jaaromzet van meer dan €50 miljoen én een balanstotaal van meer dan €43 miljoen. Beide aspecten worden bekeken op het niveau van de individuele vestiging.
Met onderstaande tabel kan jij zien of jij verplicht bent tot energiebalans, energieaudit of energieplan.
1. Vrijwillige energieaudit
Als KMO ben je dus niet altijd wettelijk verplicht om een energieaudit te laten uitvoeren. Toch is een energieaudit voor een bedrijf vaak een slimme keuze. Je ontdekt verborgen besparingskansen die soms tot wel 30% kunnen oplopen. Daarnaast krijg je inzicht in de terugverdientijd van investeringen en kan je gebruikmaken van subsidies die enkel toegekend worden na een audit. Veel bedrijven gebruiken een vrijwillige audit als roadmap voor hun energietransitie.
2. Verplichte energieaudit en energieplan
Een verplichte audit moet om de vier jaar worden herhaald. Belangrijk is ook dat alle energiebesparende maatregelen met een IRR > 13% verplicht uitgevoerd moeten worden. Het rapport moet bovendien digitaal worden ingediend bij het energieloket van Vlaanderen. Een verplichte audit is dus niet zomaar een analyse, maar gaat gepaard met concrete verplichtingen.
3. Verplichte energiebalans
Een verplichte energiebalans is minder uitgebreid dan een verplichte energie audit, maar geeft wel een overzicht van het verbruik van de belangrijkste installaties en beoordeeld sectorspecifieke maatregelen.
Als daaruit blijkt dat een maatregel een terugverdientijd heeft van minder dan drie jaar, is dit bedrijf verplicht om die uit te voeren. Denk bijvoorbeeld aan relighting, extra isolatie of warmterecuperatie op perslucht. Ook voor kleinere bedrijven geldt dus dat maatregelen die zich snel terugbetalen, effectief uitgevoerd moeten worden.
Wat gebeurt er na een energieaudit?
Het rapport is geen eindpunt, maar een startpunt. Bij een vrijwillige audit kies je zelf welke maatregelen je uitvoert en in welk tempo. Bij een verplichte audit, energieplan of energiebalans zijn maatregelen met een hoge interne interestvoet of korte terugverdientijd wel verplicht. Daarnaast helpt het rapport je ook bij het aanvragen van de juiste subsidies of premies. Veel bedrijven gebruiken het rapport bovendien als basis voor hun energiebesparingsplan of CO₂-reductieplan.
Zijn er subsidies voor energieaudits?
Ja, in Vlaanderen bestaan er verschillende steunmaatregelen. Zo zijn er via subsidies voor relighting (Fluvius), voor energiestudies (KMO-portefeuille), en voor investeringen (VLAIO). Bij VLAIO kan je steun krijgen via de kmo-portefeuille of ecologiepremie+ voor de uitvoering van maatregelen. Daarnaast is er de Elia REG-premie, voor energiebesparende maatregelen die het elektriciteitsnet ontlasten. En ook op federaal niveau kan je profiteren van de investeringsaftrek voor energiebesparende investeringen. Vaak is een audit of energiebalans zelfs een voorwaarde om deze steun te krijgen. Belangrijk: geen subsidie via kmo-portefeuille bij verplichtte energieaudit
👉🏼En er is meer: tijdens onze najaarsactie ontvang je €3.000 korting op een energieaudit bij het bestellen van een energiebesparend project.
Samengevat: energieaudit als hefboom voor besparing én verplichtingen
Er zijn 4 vormen van energieaudits in Vlaanderen, elk met hun eigen regels. De vrijwillige energieaudit is niet verplicht, maar bijzonder interessant om verborgen besparingskansen op te sporen en een strategisch plan op te stellen. De verplichte energieaudit en het verplichte energieplan moet elke vier jaar worden herhaald, waarbij alle maatregelen met een IRR > 13% ook effectief moeten worden uitgevoerd. Tot slot is er de energiebalans voor KMO’s: een lichtere variant, maar ook met de verplichting om maatregelen met een terugverdientijd van minder dan drie jaar door te voeren.
Kortom: waar de vrijwillige audit vooral inspireert, leggen de verplichte audit en energiebalans ook duidelijke verplichtingen op.
Vraag en antwoord
Moet ik na een energieaudit meteen alle aanbevelingen uitvoeren?
Dat hangt af van het type audit. Bij een vrijwillige audit bepaal je zelf welke maatregelen je neemt en op welk tempo. Bij een verplichte energieaudit of energieplan ben je verplicht om alle maatregelen met een IRR > 13% uit te voeren binnen 3 jaar. Voor een energiebalans zijn enkel de maatregelen met een terugverdientijd onder 3 jaar verplicht uit te voeren binnen 3 jaar.
Hoe vaak moet een energieaudit uitgevoerd worden?
Een verplichtte energieaudit, energiebalans of energieplan blijven 4 jaar geldig. Tenzij de vestiging na 4 jaar als KMO gezien wordt met een verbruik onder 5.6 GWh, moet een energieaudit dus elke 4 jaar uitgevoerd worden.
Zijn er subsidies voor energieaudits en de uitvoering van maatregelen?
Ja, wij informeren jou over de mogelijkheden. Je kan beroep doen op premies via Fluvius, steun van VLAIO (zoals kmo-portefeuille en ecologiepremie+), de Elia REG-premie en federale investeringsaftrek. Vaak is een audit een noodzakelijke voorwaarde om deze steun te krijgen.
Wat is het verschil tussen een energieaudit en een energiebalans?
In een verplichte energieaudit worden alle energiebesparingsmaatregelen berekend en is de IRR bepalend voor een verplichting tot uitvoering binnen 4 jaar. Een verplichte energiebalans is een lichtere variant waarbij sectorspecifieke maatregelen bekeken worden en de terugverdientijd bepaald of een maatregel uitgevoerd moet worden binnen 3 jaar.
Wat nu?
Wil jij zicht krijgen op je energieverbruik en wil je weten hoeveel je eigenlijk kan besparen?
Plan vrijblijvend een kennismakingsgesprek. En vergeet niet: bestel je dit najaar een energiebesparend project, dan krijg je €3.000 korting op een vrijwillige energieaudit.